AŞAMALI ARAŞTIRMAYA DAYALI ÖĞRENME MODELİ

Bu model öğrencilerin problem belirleme ve problem çözme süreçlerinin her bir adımını doğru bir şekilde yapmalarını sağlamak, öğrenme sorumluluğunu öğrencilere vererek kendi öğrenme süreçlerini takip etmelerine yardımcı olmak, öğrencilere kendi öğrenmeleri ile ilgili düzenli olarak dönüt sağlamak ve araştırmaya dayalı öğrenmelerde karşılaşılan zaman yönetimi, materyal eksikliği, sürecin kontrol edilememesi, değerlendirme konusundaki eksiklik ve bu modelin uygulanabilirliğine ilişkin önyargı gibi problemlere çözüm getirmek amacıyla geliştirilmiştir.
MODELİN ÖZELLİKLERİ
Model üç ana boyuttan oluşmaktadır. Bunlar; dikey sütunda yer alan “aşamalar” boyutu ile yatay sütunda yer alan “işlemler” ve “ürünler” boyutlarıdır. İşlemler boyutunda ise “öğrenme etkinlikleri” ve “değerlendirme” alt boyutları bulunmaktadır.
Ders süreci üç aşamalı olarak düzenlenmiştir. Süreç, dönem başından dönem sonuna kadar bir araştırmanın tüm basamakları öğrenciler tarafından uygulamalı olarak gerçekleştirilecek şekilde düzenlenmiştir.
- Birinci aşamada öğrencilerin araştırmanın kuramsal temellerini kazanmaları amaçlanmıştır.
- İkinci aşamada öğrencilerin bilimsel araştırma adımlarından olan; problemin belirlenmesi, verilerin toplanması ve verilerin analizi adımlarını kazanmaları amaçlanmıştır.
- Üçüncü aşamada ise öğrencilerin problemin çözülmesi, sonuca ulaşma ve raporlama adımlarını kazanması amaçlanmıştır.
“Bireysel çalışmalar”, “grup çalışmaları”, “sınıf çalışması” olmak üzere üç bölümden oluşacak şekilde tasarlanmıştır. Bu etkinlikler öğrencilerin belirlenen beceri ve değerleri kazanıp geliştirmelerini sağlayacak şekilde düzenlenmiştir.
- Bireysel çalışmalar; tüm öğrenciler tarafından ders öncesinde bireysel olarak gerçekleşmekte ve öğrenme sürecinin temelini oluşturmaktadır. Bireysel çalışmalar, grup ve sınıf çalışmaları öncesinde hazırlık amaçlı olarak yapılan araştırma ve incelemeye dayanan görevlerden oluşmaktadır. Bunlar; literatür tarama, makale inceleme, problem önerisi yazma, veri toplama ve analize hazırlık görevlerdir.
- Grup çalışmaları; her grup tarafından ayrı ayrı gerçekleştirilmektedir. Öğrencilerin birbirleri ile karşılıklı ilişki içinde olmaları ve ortak amaç doğrultusunda etkinlikte bulunarak ürün ortaya koymaları amaçlanmaktadır. Grup çalışmaları; bireysel çalışmalar temel alınarak gerçekleştirilen uygulamalı görevlerden oluşmaktadır. Bunlar; literatür ve makale değerlendirme, problem belirleme, yöntem belirleme, veri toplama aracı hazırlama, analiz etme ve raporlama görevleridir.
- Sınıf çalışmasına; tüm gruplar katılmaktadır. Sınıf çalışmasında; grupta oluşturulan raporların sunumu ve sunumlarla ilgili değerlendirmeler ve tartışmalar yer alamaktadır.
Modelin her aşamasında öğrencilerin kendi öğrenmelerinin farkına varması ve öğrenme eksiklerini tespit etmesi amacıyla düzenli olarak dönüt ve düzeltme sağlanması için portfolyo, öz değerlendirme, akran değerlendirme ve süreç değerlendirme ile yapılmaktadır. Portfolyo elektronik olarak alınmakta ve içinde bireysel çalışma raporları, grup raporları ve sınıf raporu bulunmaktadır. Öz ve akran değerlendirmeler süreç içinde ve süreç sonunda yapılmakta, öğrencilerden belirli zamanlarda süreci değerlendirmeleri istenmektedir.
Bu boyutta öğrenme süreci sonunda ortaya çıkması hedeflenen ürünler yer almaktadır. Bunlar; “bilgi”, “beceri”, “değer” ve “tutum” olarak belirlenmiştir. Sürecin her aşamasında öğrencilerin farklı düzeylerdeki bilgileri kazanmaları amaçlanmaktadır. Sürecin sonunda öğrencilere; araştırma-inceleme, işbirliği, iletişim, eleştirel düşünme, problem çözme ve karar alma gibi becerilerin, sevgi, hoşgörü, empati, sorumluluk, yardımlaşma ve farklılıklara saygı gibi değerlerin kazandırılması hedeflenmektedir. Dersin sonunda öğrencilerin derse yönelik olumlu tutum geliştirmeleri de hedeflenen ürünler arasındadır.
ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ
2019-2020 Bahar Dönemi Nitel Araştırma Dersi
“Haftalık sorumlulukların belli olması, o hafta içinde dönüt almak, plana sadık hareket etmek ve rahatlıkla eleştirebilmek en fazla beğendiğim bölümlerdi. Ayrıca her hafta yapılacak ödevlerin lokma lokma sunulmuş olması çok rahatlatıcıydı, ödev teslim etme sıkıntısı hiç yaşamadım. Ders aşamasında sizlerin de bizim ödevlerimizi eleştirme tarzınız öğretici bir tarzdaydı. Hata yaparken korkmadım.”
2019-2020 Bahar Dönemi Nitel Araştırma Dersi
“Özellikle grup çalışmaları ile keyifli bir öğrenme süreci yaşadım. Ayrıca grup çalışmalarının sorumluluk bilinci de verilen görevi çok daha iyi yapmaya çalışmak da daha fazla öğrenmemi sağladığını düşünüyorum. Bu yöntem sayesinde birbirimize destek olduk, dersten daha fazla verim almaya çalıştık. Ayrıca düzenli olarak ders çalışmak da dersten kopmamayı ve devamlı aktif kalmayı sağladı.”
2019-2020 Bahar Dönemi Nitel Araştırma Dersi
“Süreç teorik devam ederken uygulamalı eğitiminde süreci desteklemesi öğrenmelerimizi kolaylaştıran ve bilgilerin kalıcılığını sağlayan en büyük etmendi. Aynı şekilde grup çalışmalarının da katkıları çok oldu. Zaman yönetimi açısından görev dağılımı sayesinde katkıları varken işbirliği, liderlik vb. birçok becerimizi geliştirdi. Neredeyse olumsuz eleştiri yapabileceğin bir tarafı yok.”
2020-2021 Bahar Dönemi Eğitimde Araştırma Yöntemleri Dersi
“Dersin başından sonuna kadar öğrencilerin aktif bir şekilde derste rol almaları kesinlikle muhteşemdi. Öğretmen anlatımı olsaydı konu havada kalabilirdi. Öğrencilerin kendilerinin araştırmasıyla oluşturulan ödevler konunun pekiştirmesinde büyük rol oynadı.”
2020-2021 Bahar Dönemi Eğitimde Araştırma Yöntemleri Dersi
“Ders sürecinde araştırma yürütmek için arkadaşlarımızla toplandığımız toplantılardan keyif aldım. Bilgileri tartışarak, paylaşarak süreci grup arkadaşlarımla birlikte yürütmemiz benim hoşlandığım bir şeydi. Aynı zamanda grup raporundan her hafta puan ile geri dönüş almakta güzel bir durumdu.”
2020-2021 Bahar Dönemi Eğitimde Araştırma Yöntemleri Dersi
“Dersin belli bir plan doğrultusunda yürütülmesi, arkadaşlarımın gayretleri sonucunda ortak bir çalışma yaparak sınıf ortamında diğer arkadaşlarmızla paylaşmak çok hoşum gitti. Önemli olan birlikte bir güç yaratmaktır. Bu gücü bu derste elde ettiğimi düşünüyorum.”